سفته چیست ؟ تفاوت های سفته با برات و چک

سفته چیست

سفته چیست ؟

شناخت شرکت ها بازرگانی ، خدماتی ، تولیدی و صنعتی برای حسابداری به تنهایی کفایت نکرده و نیازمند این است که شما سایر جزییات مربوط به حسابداری آنها را هم بدانید . در میان مباحثی که در این مقوله می گنجد یکسری تعاریف وجود دارد که حسابداران باید علاوه بر شناخت آنها قوانین مربوط به این تعاریف را هم به خوبی بدانند و بتوانند این قوانین را در روند مالی خود به کار بگیرند . اسناد تجاری یکی از این جزییات و تعاریف هستند .

مطالب مرتبط : همه چیز درمورد چک سفید امضاء

قیمت سفته در سال ۱۴۰۱ (نیم در هزار )

نرخ فروش سفته مبلغ اسمی سفته
 ۵۰۰ تومان ۱ میلیون
 ۷۵۰ تومان۱٫۵ میلیون
 ۱۰۰۰ تومان۲ میلیون
 ۱۲۵۰ تومان۲٫۵ میلیون
 ۲۵۰۰ تومان۵ میلیون
 ۵۰۰۰ تومان۱۰ میلیون
 ۱۰۰۰۰تومان۲۰ میلیون
 ۲۵۰۰۰ تومان۵۰ میلیون
 ۵۰۰۰۰ تومان۱۰۰ میلیون
 ۷۵۰۰۰ تومان۱۵۰ میلیون

راهنمای جدول قیمت سفته

همه قیمت ها در جدول بالا به تومان است .

مبلغ اسمی سفته : مبلغی که بر روی سفته نوشته شده و تا همان مبلغ امکان صدور وجه برای دیگری وجود دارد .

نرخ فروش سفته : مبلغ و قیمت سفته، هزینه ­ای است که شخص خریدار ، جهت خرید سفته باید پرداخت کند .

تصویر نمونه سفته قیمت سفته

(بخش مشخص شده با شماره ۱ (سقف تا مبلغ یکصد میلیون ریال) در نمونه تصویری سفته مبلغ اسمی است و قیمت مشخص شده با شماره ۲ نرخ فروش برگه سفته است که بابت ۱۰ میلیون تومان سفته باید ۵ هزار تومان پرداخت شود . )

اسناد تجاری چه هستند؟

معمولا شرکتها معاملات نسیه خود را با صدور اسناد تجاری انجام می دهند این اسناد در انوع مختلفی وجود دارند و شامل : برات ، سفته و چک هستند که هر کدام در مواردی خاص و با ذکر شرایط و قوانین مورد استفاده قرار می گیرند . هر یک از اسناد نام برده شده در قانون تجارت تعاریف خاص خود را داشته که در ادامه این مطلب هر کدام را به صورت جداگانه تعریف می کنیم و برخی از قوانین مربوط به انها را هم توضیح خواهیم داد .

قبل از اینکه وارد بحث تخصصی سفته ، چک و برات بشویم لازم است که بدانیم صادر کنندگان اسناد تجاری نوعی تعهد برای خود ایجاد می نمایند و در واقع به عنوان بدهکاران شناخته میشوند و اسناد تجاری صادر شده از طرف انها اعم از اینکه چک ، سفته یا برات باشد اسناد پرداختنی شناخته شده و در طبقه و گروه بدهی ها قرار می گیرد و کسانی که این اسناد تجاری را دریافت می کنند به عنوان طلبکار شناخته شده که اسناد تجاری دریافتنی انها را به عنوان اسناد دریافتنی تعریف می کنیم و در طبقه دارایی ها قرار می دهیم .

حتما بخوانید : چک رمزدار چیست ؟

سفته چیست ؟

اسم این سند تجاری را زیاد شنیده اید به خصوص اگر اهل وام گرفتن باشید بانکها گاهی برای ضمانت وام از شخص این سند می گیرند اما سفته در قوانین تجاری تعریف به خصوصی دارد که ما آن را برای شما بیان می کنیم : سفته سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می کند مبلغی را در موعد معین یا عند المطالبه در وجه حامل یا شخص معینی و یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید . این تعریف اصطلاح قانونی آن بوده و به عبارت ساده تر سندی است که بازرگانان و تجار در معاملات تجاری خود به عنوان یک سند تعهد مبادله می کنند و برای آنها مسئولیت قانونی ایجاد می کند .

دانستنی های صدور و نحوه نوشتن سفته

مبلغ سفته

روی برگه سفته مبلغ مشخصی چاپ شده است که نشان دهنده سقف اعتبار آن برگه است . اگر روی برگه مبلغ صد میلیون ریال (ده میلیون تومان) چاپ شده بود سفته تا ۱۰ میلیون تومان اعتبار دارد

نکته : علاه بر وجود مبلغ چاپ شده روی برگه بخش مبلغ را خالی نگذارید و مبلغ مورد نظر را بنویسید و مبلغ نوشته شده نباید بیشتر از مبلغ چاپ شده روی برگه سفته باشد .

تاریخ در برگه سفته

  • تاریخ صدور سفته (شامل روز ، ماه ، سال) :

اگر تاریخ صدور سفته روی آن قید نشود سفته ارزش تجاری خود را از دست میدهد و یک سند عادی میشود .

  • تاریخ پرداخت سفته :

تاریخ پرداخت سفته باید بر روی آن قید شود . ننوشتن تاریخ پرداخت سفته باعث می شود که دارنده سفته هر زمان که بخواهد وجه آن را مطالبه کند .

نام بستانکار یا گیرنده

نوشتن نام در بخش “در وجه / به حواله کرد “باعث می شود که طلبکار مشخص باشد . در صورتی که نام بستانکار نوشته نشود سفته در وجه حامل محسوب میشود ، یعنی هرکسی که حامل سفته باشد ، می تواند وجه آن را مطالبه کند .

درج امضا یا مهر زدن توسط صادر کننده سفته

امضا کردن برگه سفته توسط شخص صادر کننده آن به این معنی است که او بدهکار بودن خود را تایید میکند .

محل پرداخت سفته

صادرکننده سفته هر جایی را به عنوان محل پرداخت سفته بنویسد در صورت شکایت ، دارنده سفته باید دعوی را از آنجا مطرح کند .

تصویر سفته

  • در زمان صدور این سند تجاری مبلغ آن باید به طو دقیق مشخص باشد یعنی مبلغی که باید تادییه یا پرداخت شود با ذکر تمام حروف و به شرح نوشته شود .
  • نام گیرنده و مشخصات دقیق آن اعم از اینکه حقیقی باشد یا حقوقی به صورت کامل نوشته شود .
  • هر سفته دارای یک تاریخ پرداخت یا سررسید است و این تاریخ باید در آن مشخص باشد و سند تجاری بدون تاریخ می تواند برای کسی که آن را امضا کرده است خطرناک بوده و مسئولیت قانونی ایجاد نماید .

آنچه که مسلم است اینکه سفته را می توان در وجه حامل یا عندالمطالبه یعنی هر کسی در هر زمانی می تواند برای وصول وجه آن به متعهد مراجعه نماید ، صادر نمود .در واقع صادر کننده این سند یا متعهد پرداخت وجهی را به اینده موکول می کند و نام شخص طلبکاری که سفته به نام او صادر شده است ( ذینفع ) را روی ان می نویسد . با همه شرایط و ضوابطی که در مورد این سند تجاری ذکر شد یکسری ویژگی ها و مشخصاتی دارد و توسط بانک ملی به فروش می رسد ویژگی های آن عبارتند از:

  • این سند تجاری در زمان صدور توسط بانک ملی به تمبر ممهور میشود و بدون این تمبر اعتبار نخواهد داشت.
  • دومین ویژگی آن شماره خزانه داری بانک ملی است .
  • شماره محل پرداخت و سررسید
  • مبلغ به عدد
  • محل درج تاریخ صدور سند به تمام حروف
  • تاریخ – محل درج تاریخ سررسید به تمام حروف
  • به حواله کرد ( محل درج نام ذینفع سند )
  • مبلغ سفته ( محل درج مبلغ تعهد به حروف )
  • امضاء متعهد ( محل امضا و در صورت نیاز محل مهر متعهد )
  • کادر پایین سفته محل درج نام و محل اقامت متعهد و مکان پرداخت وجه سند

نکته مهمی که باید به عنوان اطلاعات تکمیلی در این خصوص بدانید اینکه حداکثر مبلغ تعهد در این سند به صورت چاپی بر روی آن چاپ شده است و به میزان تمبر سفته بستگی دارد .باید توجه داشته باشید که هر رویداد مالی یا عملیات مالی را باید از دو جهت و جنبه بررسی نمایید یعنی هم ثبت در دفاتر صادر کننده اسناد تجاری و هم ثبت در دفاتر قانونی دریافت کننده اسناد تجاری .

سفته برای استخدام یا سفته‌­ حسن انجام کار

در برخی موارد سفته بابت حسن انجام کار و تضمین انجام تعهدات توسط کارجو برای کارفرما صادر میشود

نحوه نوشتن سفته بابت ضمانت کاری

  • نکاتی که کارجو هنگام نوشتن سفته حسن انجام کار باید در نظر بگیرد :
  • در سفته علت صدور آن قید شود که بابت حسن انجام کار یا تضمین انجام تعهدات است و شماره سفته و مشخصات آن را در قرار داد استخدام ذکر شود . (در صورتی که در سفته قید شود بابت حسن انجام کار ، کارفرما در مراجع قانونی باید ثابت کند که کارگر به تعهدات خود عمل نکرده است و اگر در سفته قید نشود بابت تضمین انجام تعهدات یا حسن انجام کار است کارگر باید ثابت کند سفته بابت چه بوده است . )
  • در بخش نام گیرنده در سفته مشخصات فردی که با وی قرارداد میبندید را بنویسید و قید حواله کرد را خط بزنند .
  • بخش تاریخ در سفته را خالی بگذارید و زمانی برای آن تعیین نکنید .
  • در نهایت از سفته کپی گرفته و با امضای کارفرما نزد خود نگه دارید که اگر کارفرما بعد از اتمام قرارداد از پس دادن سفته به کارگر خودداری کرد از طریق کپی آن بتوانند به مراجع قضایی مراجعه کنند و اصل آن را پس بگیرند .

متن سفته برای استخدام

” در وجه شرکت …… آقای ……  بابت تضمین حسن انجام کار موضوع قرارداد کار مورخ ……. ”

متن قراردادبرای سفته استخدام

” آقای …… یک فقره سفته به شماره …… به مبلغ …… ریال بابت حسن انجام کار در اختیار کارفرما / مدیرعامل شرکت …… قرارداد تا چنانچه آقای …… طبق مفاد قرارداد عمل ننمود کارفرما / مدیرعامل شرکت مجاز خواهد بود پس از اثبات موضوع نسبت به وصول سفته مذکور اقدام قانونی را به عمل آورد .”

اجرا گذاشتن سفته

روش های وصول وجه سفته :

اجرای اسناد رسمی :

با مراجعه به اجرای اسناد رسمی واقع در اداره ثبت میتوان علیه صادرکننده ، ضامن و پشت نویس ، توقیف اموال و وصول طلب را در خواست کند .

مراجع قضایی دادگستری :

برای اجرا گذاشتن سفته باید در نظر داشت که دارنده سفته باید در دادخواست حقوقی اقامه دعوی کند و در صورتی که موفق به وصل طلب نشد بازداشت شخص محکوم را تقاضا کند .

واخواست سفته چیست ؟

اگر صادر کننده سفته در تاریخ سررسید مبلغ تعیین شده را پرداخت نکند شخص دارنده سفته اعتراض خود را از طریق واخواست سفته در مدت ده روز از تاریخ مقرر اعلام میکند . شخص طلبکار از طریق دادگاه اقدام به تنظیم و ارسال واخواست سفته میکند.

سفته در حسابداری

اسناد تجاری می توانند به دلایل مختلفی صادر شوند :

  • صدور سفته و برات و چک در مقابل خرید و فروش کالا
  • صدور اسناد در مقابل انجام خدمات
  • صدور سفته در مقابل دریافت وام
  • دریافت سفته در مقابل حساب های دریافتنی
  • تمدید و یا تعویض این سند و سایر اسناد تجاری
  • خرید و فروش دارایی های ثابت در مقابل اسناد تجاری

صدور اسناد تضمینی یعنی چه ؟

نکته جالبی که در مورد اسناد تجاری وجود دارد صدور و دریافت اسناد تضمینی می باشد شرکتها و اشخاص گاهی برای تضمین حسن انجام کار خود و تضمین تعهدات خود اسناد تضمینی صادر می کنند که به انها سند تضمینی می گویند . در چنین مواردی حسابداری با حالتی ویژه با این گونه موارد برخورد می کند به این صورت که صدور و یا دریافت آنها را در دو حساب اماری به نام حساب های انتظامی و طرف حساب انتظامی نگهداری می نمایند و دیگر از حساب اسناد استفاده نمی کند و این دو حساب فقط به دلیل کنترل و ثبت کامل رویدادهای مالی می باشد و می دانید که با یک ثبت که دو حساب بدهکار و بستانکار شده جز افزایش دو طرف تراز ، تغییری در دارایی ها و بدهی های شرکت داده نمی شود و این دلیل نداشتن تاریخ در اسناد تضمیمی است . اسناد تضمینی تاریخ سررسید ندارند و در واقع یک ضامن حسن عمل متعهد می باشند .

تعیین سررسید سفته چگونه و با چه شرایطی است ؟

سررسید این سند تجاری به سه حالت می تواند تعیین گردد :

  • تعهد پرداخت عندالمطالبه : در این حالت صادر کننده این سند تعهد می نماید که وجه آن را به محض مراجعه ذینفع یا رویت دارنده سفته پرداخت نماید که در این حالت سررسید آن به اراده دارنده آن بستگی خواهد داشت و هر تاریخی که او بخواهد باید اجرا و پرداخت گردد .
  • تعهد پرداخت وجه سفته در تاریخ معین : همانطور که از نامش پیداست این مورد دارای تاریخ مشخص برای پرداخت است و برای همین تاریخ تاریخ سررسید با عدد و حروف در متن آن نوشته میشود و باید به صورت خوانا و درست باشد و طبق همان تاریخ هم باید پرداخت گردد .
  • تعهد پرداخت وجه سفته پس از مدت زمانی معین : گاهی اوقات سررسید سفته را پس از گذشت مدت معین مثلا چند ماه یا چند روز اعلام می کنند. در این حالت تاریخ پرداخت آن به صورت محاسباتی مشخص خواهد شد .

شباهت های سفته و برات

برات و سفته سند تجاری هستند که برای پرداخت مبلغی در وجه افراد استفاده مشوند .

در گزارش بالا از محاسبان تلاشگر خبره تعریف سفته را خواندیم و تعریف برات را برای درک بهتر تفاوت هایشان در ادامه نیز آورده ایم ، برات نوشته ای است که طلبکار یا کشنده برات به دیگری دستور می‌دهد مبلغ معینی را در سر رسید معین یا به روئیت در وجه شخصی معین یا به حواله‌کرد او در محل تعیین شده بپردازد .

برات‌نویس یا مُحیل یا صادرکننده : کسی که برات را صادر میکند

برات‌گیر یا مُحالٌ علیه  : کسی که برات را باید بپردازد

دارندهٔ برات یا مُحالٌ له یا محتال : کسی که مبلغ برات را دریافت میکند

تفاوت بین سفته و برات

در برات سه نفر دخالت دارند ( محیل( برات کش) محال له(دارنده برات) محال علیه(پرداخت کننده وجه برات) )و در سفته دو نفر حاضر هستند ( متعهد ، متعهد له ) . همچنین برای برات وجود محل لازم است یعنی برات‌کش باید از برات‌گیر طلبکار بوده و یا اعتبار نزد وی داشته باشد، در صورتی که در سفته وجود محل ضرورت ندارد.

برات باید به قبولی محال علیه (کسی که برات را باید بپردازد) رسیده باشد در صورتی که سفته خود از طرف متعهد قبول شده است . به عبارت دیگر سفته به محض صدور دین متعهد است در صورتی که برات پس از قبولی برات‌گیر بدهی تلقی میشود. در برات قید اسم محال‌له (دارندهٔ برات، کسی که مبلغ برات را دریافت میکند ) الزامی است ولی سفته را می‌توان بدون ذکر نام گیرنده سفته در وجه حامل صادر کرد .

تفاوت سفته با چک

سفته و چک هر دو سند تجاری هستند .

چک جنبه کیفری دارد ولی سفته حقوقی است .

صدور چک بلامحل در شرایطی خاص جرم است ولی عدم پرداخت سفته در موعد مقرر جرم به معنی کیفری نیست و تنها در دادگاه حقوقی قابل پیگیری است .

نکول سفته چه معنی دارد ؟

در صورتی که مبلغ این سند تجاری در سررسید توسط متعهد یا صادر کننده آن پرداخت نشود می گویند سفته نکول شده است. حالا اگر این سند تجاری را تا زمان سررسید نزد خود نگه داشته اید ولی آن نکول شود و وجه آن را متعهد به شما پرداخت نکند اسناد دریافتنی شما دیگر فاقد ارزش خواهد بود بنابراین باید از حساب دریافتنی خارج شده ، البته باید توجه داشته باشید که متعهد بدهکار به شما می باشد و هر چند سند تجاری که از وی دست شما می باشد فاقد ارزش است . بنابراین برای اینکه شما وضعیت حساب های خود را به طور صحیح نشان دهید باید ثبت ذیل را در فاتر قانونی انجام دهید :

حساب های دریافتنی *********

اسناد دریافتنی ********

بابت حذف حساب اسناد دریافتنی نکول شده و انتقال به حساب های دریافتنی

حالتی دیگر از نکول سفته را در نظر بگیرید و ان زمانی است که شما این سند را برای وصول به بانک سپرده اید ولی سفته فوق نکول شده حال می دانید اسناد تجاری فرد متعهد فاقد اعتبار می باشد و باید به حساب های دریافتنی تبدیل شود و از طرفی بانک هزینه هایی را که جهت وصول آن متحمل شده است از قبیل کارمزد و سایر هزینه ها از حساب بانکی شما برداشت می نماید و این منطقی است که شما هزینه های فوق را به دلیل نکول به بدهکاری فرد متعهد منظور نمایید . بنابراین جمع هزینه هایی که بانک از حساب بانک شما برداشت نموده و مبلغ اسناد تجاری به عنوان بدهی های فرد متعهد می باشد بنابراین به عنوان حساب های دریافتنی باید شناسایی شوند و ثبت زیر صورت پذیرد :

حساب های دریافتنی *********

اسناد دریافتنی در جریان وصول ******

بابت نکول سفته نزد بانک جهت وصول

حساب های دریافتنی **********

حساب بانک **********

بابت هزینه های برداشت شده توسط بانک و منظور شدن به حساب بدهی متعهد

تنزیل اسناد تجاری چیست و در حسابداری با آن چگونه برخورد میشود ؟

مسلما در ارتباط با تنزیل مطالب زیادی شنیده اید و امروزه در تجارت استفاده از اسناد تجاری بسیار می باشد و تنزیل اسناد تجاری بسیار اتفاق می افتد بنابراین در این مطلب کوتاه ما سعی می کنیم با بیان ساده تنزیل اسناد تجاری را شرح دهیم .

تنزیل اسناد تجاری یعنی فروش این اسناد قبل از سررسید به مبلغ کمتر از مبلغ اسمی آنها که به طور اصولی تنزیل کننده اسناد تجاری باید بانک باشد و دریافت کننده وجه این اسناد دارنده اسناد تجاری یا ذینفع . شخص ذینفع ضمن دریافت وجه از بانک ، اسناد را به نفع بانک پشت نویسی می کند . اما آن چیزی که اهمیت دارد نحوه محاسبه مبلغ تنزیل و روش ثبت حسابداری آن می باشد برای محاسبه مبلغ تنزیل اطلاعات ذیل لازم است :

  • مدت تنزیل
  • نرخ تنزیل
  • تعیین مبلغ تنزیل

مدت تنزیل : مدت تنزیل عبارت است از فاصله زمانی بیت تاریخ تنزیل و سررسید ان ، در تعیین مدت تنزیل روز تنزیل به حساب نمی اید ولی روز سررسید سفته در محاسبه منظور می گردد . به طور عامیانه مدت تنزیل به این صورت است که اگر شما سفته ای را در دست خود دارید که ۳۰ روز بعد سررسید ان می باشد و سفته را تا ۱۰ روز نزد خود نگه می دارید و پس از ۱۰ روز نیاز به وجه نقد پیدا می کنید به همین دلیل به بانک مراجعه کرده و سفته را تنزیل می نمایید . مدت تنزیل حالا ۲۰ روز است چون به مدت ۱۰ روز ان را نزد خود نگه داشته بودید . حالا که برای تنزیل به بانک مراجعه کردید ۲۰ روز تا سررسید باقی مانده است .

نرخ تنزیل : نرخ تنزیل را می توان بر مبنای توافق و یا بر اساس نرخ تنزیل توسط بانک و یا با توجه به نرخ تورم تعیین کرد .

تعیین مبلغ تنزیل : پس از مشخص شدن مدت و نرخ تنزیل برای تعیین مبلغ تنزیل از فرمول ذیل استفاده میشود :

مبلغ تنزیل = اصل مبلغ سند تجاری *نرخ تنزیل *مدت تنزیل

همه مطالبی که درخصوص سفته ، اسناد تجاری و جزییات مربوط به آن گفته شد بخشی از مراودات مالی وعملیاتی شرکت ها و بنگاههای اقتصادی بوده که حسابداران و کسانی که به عنوان کارشناس مالی با انها کار می کنند باید انها را شناخته و به طور کامل قوانین مربوط به آنها را بدانند چون این اسناد می تواند برای کارفرمایان تعهد قانونی و قضایی ایجاد نماید و انها نباید بدون اطلاعات آنها را صادر کرده یا در برابر آن متعهد شوند . حسابداران نقش بسیار مهمی را در این فقره ایفا می کنند کارفرمایان و صاحبان بنگاههای اقتصادی می توانند در خصوص این اسناد تجاری و قوانین مربوط به آن  و یا حل و فصل مشکلات قانونی پیش آمده در خصوص آنها از موسسات خدمات مالی و حسابداری کمک بگیرند و موسسه خدمات مالی و حسابداری محاسبان تلاشگر خبره می توان در این مورد کمک و راهنمایی مورد اطمینان و متخصص برای کارفرمایان عزیز باشد .

2 پاسخ ها
  1. امین
    امین می گوید:

    باسلام
    ممنون از موضوع مهمی که به اشتراک گذاشتید
    نحوه ثبت سند تنزیل شده و هزینه بوجود امده بابت مابالتفاوت مبلغ اسمی و مبلغ تنزیل شده به چه شکل است؟

    پاسخ
  2. علی
    علی می گوید:

    سلام
    چندسال پیش در شرکتی کار میکردم ازم مبلغ ۴۰ میلیون تومان سفته گرفت که بعد اخراج شدم الانم میگه سفته ها گم شدن من باید چکار کنم؟
    مدرکی ندارم فقط یک تکه کاغذ دارم که کارت پایان خدمتمو دادم حسابداری و وسلام

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟
در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *