چه کسانی از اطلاعات حسابداری استفاده می کنند ؟

اطلاعات حسابداری و تعاریف مرتبط با آن

 قبل از آنکه در مورد استفاده کنندگان از حسابداری صحبت کنیم بهتر بدانیم اصلا حسابداری چیست . به طور کلی حسابداری فن ثبت و نگهداری و جمع آوری ، تجزیه و تحلیل ، اندازه گیری ، طبقه بندی ، خلاصه کردن اطلاعات و رویدادها و عملیات های مالی بوده که تاثیرات مالی و غیر مالی خواهند داشت در دنیای پر پیچ و خم امروز که رویداد های مالی یکی از بزرگترین و مهمترین مسایل در دنیای اقتصاد است حسابداری دیگر یک فن نیست بلکه یک فرایند است که دارای ابتدا و انتهای مشخصی بوده و نتایج معینی هم از آن حاصل می شود .

به عبارت علمی و اکادمیک، حسابداری دانشی است که با استفاده از فنون و روش های تعریف شده در آن اطلاعات مربوط به معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر یک موسسه ، شرکت یا بنگاه اقتصادی ، جمع آوری ، تجزیه و تحلیل ، اندازه گیری ، ثبت ، طبقه بندی ، تجمیع و تخلیص و گزارش میشود .

در تعریف و مفهوم حسابداری هر کلمه ای که مورد استفاده قرار میگرد دارای معانی و مفاهیم متنوع و عمیقی بوده که هر کدام باید به طور جداگانه مورد بررسی و بحث و جدل قرار بگیرند تا درک انها برای کسانی که در این حرفه قدم می گذارند اسانتر و قابل فهم تر بشود . در گذشته نه چندان دور دفترداران را که اطلاعات مالی یا همان دریافت ها و پرداخت ها را ثبت و نگهداری می کردند حسابدار می گفتند اما در دنیای پیچیده امروز که گسترش مسایل مالی بسیار زیاد شده است حسابدران فقط به ایفای این نقش نمی پردازند آنها در واقع بازوان اقتصادی و مالی شرکت ها و بنگاههای اقتصادی بوده و کارفرمایان برای مشورت و تصمیمی گیری های مهم مالی به آنها رجوع می کنند این اشخاص باید فن تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی را بلد بوده و نتایج حاصل از این تجزیه و تحیلیل را به مدیران ارشد ارائه دهند در واقع مهمترین قسمت این حرفه همین تجزیه و تحیلی اطلاعات مالی است چرا که ثبت و نگهداری آنها از عهده هر کسی بدون تحصیلات و با تجربه اندک هم بر می آید ولی تجزیه این اطلاعات و نتیجه گیری در خصوص انها و بکارگیری ان در تصمیمات مالی و مدیریتی یک هنر است که فقط با تجربه و بررسی و داشتن دانش آکادمیک امکان پذیر است .

اینجا است که تفاوت یک حسابدار خبره و یک کارشناس مالی کم تجربه و فاقد قوه تجزیه و تحلیل مشخص میشود . اطلاعات مالی بعد از اینکه تجزیه شدند باید طبقه بندی شده و در نگهداری انها یک سیستم منظم و مرتب و دقیق وجود داشته باشد تا در صورت نیاز به هر نوع اطلاعات امکان دستیابی به آن در کمترین وقت و بیشترین دقت و خطا امکان پذیر باشد . در بخش دیگری کارشناسان این حوزه  اطلاعات مالی را تلخیص می کنند و صورت های مالی مربوط به آن را بدست می آورند صورت های مالی نقش بسیار مهمی در فرایند های مالی دارند و بر اساس آنها تصمیمات مالیاتی ، سرمایه گذاری ، توسعه و یا حتی تعطیلی موسسه و یا بنگاه اقتصادی اتخاذ میشود برای هیمن حسابداران باید بتوانند صورت های مالی را بدون خطا و اشتباه تهیه کرده و در اختیار تصمیم گیران مدیریتی و مالی قرار دهند .

حسابداری شامل چه شاخه هایی است ؟

در حرفه و تخصص مالی و حسابداری شاخه ها و گرایش های مختلفی وجود دارد که هر یک وظایف و شرح فعالیت متفاوتی دارند و اغلب همه انها به همه مباحث و تخصص ها احاطه کامل نداشته و از یک یا دو تخصص برخوردار هستند.

حسابداری مالی چیست ؟

سیستم مربوط به موسسات بازرگانی و انتفاعی که در واقع با استفاده از این روش نتایج حاصل از فعالیت بازرگانی موسسات را در قالب صورت های مالی خلاصه و قابل استفاده می نماید را در اصطلاح تخصصی حسابداری مالی می گویند . در این مبحث صحبت از تجارت و بازرگانی بوده و و این شرکت بازرگانی می تواند برای یک شخص یا تک سهامی یا برای اشخاص مختلف و با تعداد بیشتری از صاحبان سرمایه باشد ولی این شرکتها چه برای شخص و یا برای اشخاص به صورت سهامی باشند برای تهیه صورت های مالی انها باید کارشناسان مالی به جزییات مباحث این حرفه مسلط بوده و از آن استفاده نمایند . در واقع حسابداری مالی وظیفه جمع آوری اطلاعات برای افراد خارج از واحد تجاری را بر عهده دارند به عبارت دیگر این کارشناسان به تهیه و ارائه گزارشات مالی مورد نیاز استفاده کنندگان برون سازمانی می پردازند .

حسابداری صنعتی چیست ؟

فعالیت بازرگانی فقط در قالب داد و ستد نمی تواند باشد بلکه تولید و استفاده از مواد اولیه و منابع ، تبدیل آن به کالا و فروش محصولات نیز نیاز به ثبت و نگهداری حساب ها دارد و برای اینکه بتوان اطلاعات مالی حاصله را به درستی خلاصه نمود باید از سیستم حسابداری صنعتی استفاده کرد یعنی در واحد های تولیدی باید قیمت تمام شده محصولات را با در نظر گرفتن هزینه ، مواد مصرف شده ، دستمزد پرداختی برای تبدیل آن به کالا و هزینه ماشین الات مورد استفاده در تولید را با استفاده از سیستم های این چنینی مشخص نمود . که این روش ها در تعیین قیمت تمام شده کالاهای ساخته شده را حسابداری صنعتی می گویند در واقع در این اینجا حرف از کالا و قیمت تمام شده ان است و تمام جزییات مربوط به ان بررسی میشود .

حسابداری مدیریت چیست ؟

در این روش هم اطلاعات واقعی و هم اطلاعات برآوردی را برای کمک به مدیران در عملیات روزانه و برنامه ریزی در عملیات آتی به کار می گیرند و با مسایل خاصی که مدیران واحد تجاری و سطوح مختلف با آن روبرو هستند سروکار دارد. حسابدار مدیریت غالبا وظایفه شناخت راه حل های مختلف و کمک برای انتخاب بهترین آنها را بر عهده دارد . مثلا این نوع کارشناسان با مدیر امور مالی شرکت در زمینه برنامه ریزی برای تامین وجوه مالی مورد نیاز آتی و با مدیران فروش در زمینه تهیه اطلاعات لازم به منظور تعیین قیمت فروش محصولات جدید همکاری می کنند به عبارت دیگر برای تصمیم گیران داخلی  یا استفاه کنندگان درون سازمانی اطلاعات فراهم می کنند .

حسابداری دولتی چیست ؟

از زمان های بسیار قدیم نیاز حکومت ها به اطلاعات به ویژه اطلاعات مربوط به مالیات ها و خراج ها وجود داشته بنابریان با وجود گسترش روابط جهانی و بین المللی حکومت ها و گسترش فعالیت های دولتی نیاز دولتها نیز به استفاده از روش های جدید و مدرن و دقیق تر که مطابق با نیازهای حکومتی و اعمال قدرت انها باشد هم توسعه یافته است  و امور مالی دولتی در همین راستا شکل گرفته است و جزییات مربوط به ان دارای سیستم پیچیده ای است که شامل درامد ها و مخارج دستگاههای دولتی در قالب برنامه و فعالیت ها ، اطلاعات ، صورت حساب ها و گزارش های لازم برای تصمیم گیری مدیران دولتی ، بررسی و کنترل صحت عمل کارگزاران امور مالی دولت و در نهایت گزارش هایی از وضع اداره امور مالی کشور می باشد که همه این جزییات در نهایت به اتخاذ تصمیمات کلان مالی در کشور منجر میشود که می تواند باعث رکود یا توسعه و یا تورم و یا کنترل ان و غیره شود .

استفاده کنندگان از اطلاعات و نتایج حسابداری چه کسانی هستند ؟

بعد از تعاریفی که در مورد این مقوله دادیم در مورد انواع آن صحبت کردیم حالا بهتر است بدانیم استفاده کنندگان از حسابداری چه کسانی هستند به صورت کلی این افراد به دو دسته تقسیم می شوند :

• الف : استفاده کنندگان درون سازمانی از اطلاعات مالی و حسابداری
• ب : استفاده کنندگان برون سازمانی از اطلاعات مالی و حسابداری

استفاده کنندگان برون سازمانی از اطلاعات حسابداری

هر فرد یا مرجع ذینفع که حق دریافت اطلاعات مالی از یک موسسه را دارد و بر مبنای آن اطلاعات با موسسه داد و ستد کرده و در باره آن موسسه و شرکت یا بنگاه اقتصادی قضاوت یا تصمیم گیری می کند استفاده کنندگان برون سازمانی هستند که به سرمایه گذاران ، اعطاء کنندگان وام و اعتبار ، فروشندگان ، مشتریان ، کارکنان دولت به عنوان استفاده برون سازمانی گفته می شود . هر یک اشخاص حقیقی یا حقوقی که نام بردیم بنا به دلایل و منطور خاصی از این اطلاعات استفاده می کنند که در ذیل شرح می دهیم :

سرمایه گذاران: اشخاصی که به عنوان شریک یا سهام دار می خواهند تصمیم به سرمایه گذاری در صنعت یا موسسه یا بنگاه اقتصادی بگیرند نیاز به اطلاعات مالی در مورد وضعیت موسسه یا بنگاه اقتصادی دارند تا بتوانند تصمیم درست گرفته و کمترین ریسک را متحمل شوند به همین دلیل آنها استفاده کنندگان این اطلاعات محسوب میشوند .

اعطاء کنندگان وام و اعتبار و سایر تسهیلات بانکی : بانک ها موسسات مالی و اعتباری جهت پرداخت تسهیلات و وام به موسسات و بنگاههای اقتصادی نیاز به شناخت وضعیت مالی و توان مالی و قدرت بازپرداخت وام توسط آن موسسات را دارند در نتیجه انها هم از استفاده کنندگان این اطلاعات بوده و می توانند قبل از پرداخت هر گونه تسهیلات آنها را درخواست نمایند .

فروشندگان کالا و خدمات : فروشندگان کالا و خدمات نیز جهت معامله و داد و ستد با موسسات برای تصمیم گیری و ارتباط با شرکتها و موسسات طرف حساب خود نیاز به کسب اطلاعات از توانیاییهای مالی و نقدینگی شرکتها دارند در نتیجه این موسسات هم به عنوان استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و حسابداری محسوب میشوند .

مشتریان : مشتریان با توجه به اینکه به طور مستمر و مداوم از شرکتها و یا بنگاه های اقتصادی انتفاعی کالا یا خدمات خریداری می نمایند برای تصمیم گیری های خود نیاز به اطلاعات در ارتباط با قیمتها و شرایط  فروش آن کالا یا خدمات دارند و آنها هم از استفاده کنندگان اطلاعات مالی محسوب میشوند .

کارکنان : کارکنان و پرسنل هم برای آگاهی و شناخت از توانایی موسسه خود که در آن مشغول به کار هستند و اطلاع از زمان  و میزان بهره وری و افزایش تولید و دریافت وام و تسهیلات و سایر مزایا نیاز دارند که اطلاعات مختصری در خصوص وضعیت مالی شرکت داشته باشند تا بتوانند درخواست های خود را با توجه به این اطلاعات و توانایی ها تنظیم نمایند .

دولت : دولتها برای اجرای قوانین و مقررات و اجرای سیاست های مالی و مالیاتی خود و برنامه ریزی های اقتصادی در جهت تعادل و رشد اقتصادی و کسب درآمد از طریق مالیات و عوارض و نظارت بر قیمتها و بسیاری از مباحث دیگر باید از این اطلاعات اگاهی داشته و از انها استفاده نمایند .

استفاده گنندگان درون سازمانی از اطلاعات حسابداری

هیت مدیره ، مدیرعامل ، مدیر اجرایی و سرپرستان و مدیران میانی یک شرکت یا بنگاه اقتصادی و یا موسسه که در زمینه برنامه ریزی ، کنترل عملیات واحد تجاری و منابع متعلق به آن تصمیم گیری می نمایند استفاده کنندگان درون سازمانی نامیده میشوند این افراد در هر سطح و جایگاهی که هستند به بخشی از این اطلاعات دسترسی پیدا خواهند کرد و همه به یک نسبت نمی توانند از جزییات مطلع شوند . برخی از این اطلاعات محرمانه بوده و فقط باید در اختیار مدیران ارشد قرار بگیرد تا موجودیت سازمان به خطر نیفتد .

به طور کلی همه کسانی که از اطلاعات حسابداری استفاده می کنند این کار را به جهت تامین اهداف و مافع خود انجام می دهند و برای اینکه سرمایه و منافع آنها در خطر ریسک کمتری قرار بگیرد اقدام به مطالعه این جزییات می نمایند . واحد مالی و حسابداری شرکت ها و بنگاههای اقتصادی وظیفه و مسئولیت مهمی در این خصوص بر عهده دارد بخشی از این مسئولیت در زمینه تهیه و تنظیم و ثبت و نگهداری و تجزیه و تحلیل این اطلاعات بوده که باید در نهایت دقت و صحت و درستکاری انجام شود و بخش دیگر مسئولیت آنها در زمینه طبقه بندی این اطلاعات و ارائه انها به افراد مربوطه است که باید به درستی صورت گیرد و اطلاعات حفظ و نگهداری شده و به خطر نیفتد در این راستا کارفرمایان باید در واحد مالی خود از افراد خیره و باتجربه و دارای تحصیلات و دانش کافی استفاده کرده و نظارت های لازم بر عملکرد آنها را هم داشته باشند تا کمترین اسیب به سازمان و سرمایه آن وارد شود .

شرکت حسابداری محاسبان تلاشگر خبره