آشنایی با وظایف هیات های حل اختلاف و شورای عالی و مصادیق جرم مالیاتی

از ماده ۲۴۴ تا ۲۸۰ قانون مالیات های مستقیم، به معرفی وظایف و اختیارات هیات های حل اختلاف مالیاتی و شورای عالی مالیاتی و دادستانی انتظامی و تعیین نفرات و هم چنین تعاریف جرم مالیاتی و مجازات آن، اشاره شده است.

اگر مودی هستید و به برگه تشخیص صادره، اعتراض دارید، با مطالعه این گفتار، روند اعتراض را دنبال کنید. برای اعتراض مکتوب حرفه ای و مستند که نتیجه حداکثری به همراه داشته باشد، با کارشناسان شرکت خوش سابقه محاسبان تلاشگر خبره، در پیگیری اعتراض به آراء صادره هیات ها، در ارتباط باشید.

ارائه خدمات مالی و مالیاتی در شرکت حسابداری محاسبان تلاشگر خبره

با ما همراه باشید.

درباره مراجع تشخیص مالیات و وظایف آن ها

در فصل اول از باب پنجم قانون مالیات های مستقیم، به موضوع مراجع تشخیص مالیات و وظایف و اختیارات آن ها اشاره شده است. در ماده ۲۱۹ این فصل آمده که شناسایی  و تشخیص درآمد مشمول مالیات، ‌مطالبه و وصول آن به سازمان امور مالیاتی محول می شود. دارای ۳ تبصره به شرح زیر است:

• اداره دارایی با طرح جامع مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات و شیوه های مکانیزه، رویه اجرایی ثبت اعتراض مودیان و ابلاغ اوراق را انجام می دهد.
• اداره دارایی می تواند بخشی از فعالیت های خود را به جز تشخیص و تعیین ماخذ و دادرسی و عملیات اجرایی وصول مالیات را به بخش غیر دولتی واگذار کند.
• در بعضی از مواد، عبارت های ظرف ۱۰ روز، ظرف  ۳۰  روز و منتهی ظرف ۳۰ روز به پایان ماه بعد تغییر می کند.

در فصل سوم این باب به مراجع حل اختلاف اشاره شده است.

(اطلاعات مربوط به دستورالعمل ها و بخشنامه های اداره دارایی را در این لینک دنبال کنید)

حتما بخوانید : مالیات بر ارزش افزوده چیست

اعضاء هیات حل اختلاف

مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف های مودیان به جز در مواردی که ضمن مقررات این قانون، مرجع دیگری پیش بینی شده است هیات حل اختلاف مالیاتی بوده که شامل ۳ نفره است:

• نماینده دارایی
• یک نفر قاضی شاغل یا بازنشسته
• نماینده اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران یا اتاق تعاون یا جامعه جسابداران رسمی

جلسات با تشکیل ۳ نفر، رسمی و رای هیات با اکثریت قاطع آرا، قطعی و لازم الاجرا است. نظر اقلیت باید در متن رای قید شود. حق الزحمه اعضا با تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی پرداخت می شود.

در ماده ۲۴۵ آمده است که نمایندگان دارایی که عضو هیات هستند، بایستی حداقل ۱۰ سال  سابقه  کار داشته و بصیر و مطلع باشند.

در ماده ۲۴۶ آمده است که وقت رسیدگی به هیات حل اختلاف درباره هر  پرونده، بایستی به مودی یا نماینده وی ابلاغ شود. فاصله تاریخ  ابلاغ و روز تشکیل جلسه هیات، نباید کم تر از ۱۰  روز باشد. عدم حضور مودی، مانع رسیدگی هیات و صدور رای نیست.

رای هیات حل اختلاف

در ماده  ۲۴۷ مربوط به هیات حل اختلاف مالیاتی آمده است که رای هیات حل اختلاف بدوی، قطعی و لازم الاجرا است. ظرف ۲۰  روز از تاریخ  ابلاغ، قابل اعتراض کتبی توسط مودی است. در صورت اعتراض، پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر ارجاع م یشود. رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر، قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.

در این جا ذکر یک نکته اهمیت دارد. طبق تبصره ۱ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم، مودی مالیاتی مکلف است  که مقدار مالیات مورد قبول را پرداخت کند و نسبت به مازاد آن، اعتراض کتبی را تسلیم نماید.

اگر به رای صادره  هیات بدوی، تجدید نظر خواهی صورت گرفت، در مرحله تجدید نظر، فقط به ادعای آن طرف اعتراض، رسیدگی و رای صادر می شود. آراء قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی به جز مواردی که راهی هیات حل اختلاف بدوی با عدم اعتراض مودی قطعیت  پیدا می کند، قابل شکایت و رسیدگی در شورای عالی خواهد بود.

طبق تبصره ۵ ماده  ۲۴۷، اداره دارایی اجازه دارد که شکایت کتبی مودیان از آراء هیات های حل اختلاف مالیاتی صادره را یک بار به هیات حل اختلاف تجدید نظر به منظور رسیدگی و صدور رای مقتضی ارسال نماید.

در تبصره ۶  ماده ۲۴۷ آمده است که اگر شکایت مودی از آراء هیات های بدون از طرف هیات حل اختلاف تجدید نظر رد شود و هم شکایت از آراء هیات های تجدید نظر از طرف شعب شورای عالی مالیاتی مردود شودؤ برای هر مرحله، معادل ۱ درصد تفاوت مالیات موضوع رای  مورد شکایت، به عنوان هزینه رسیدگی تعلق گرفته که مودی، مکلف به پرداخت است.

استدلال رای هیات حل اختلاف

طبق ماده  ۲۴۹ این قانون، رای هیات حل اختلاف بایستی با اظهارنظر موجه و مستند و مستدل نسبت به اعتراض مودی بوده و دلایل تعدیل درآمد مشول مالیات در متن رای قید شود.

ماخذ محاسبات

در ماده  ۲۴۹  آمده است که هیات های حل اختلاف  بایستی  ماخذ مورد محاسبه  را در متن رای قید کنند.

صدور  برگه تشخیص

طبق ماده ۲۵۰، اگر هیات حل اختلاف مالیاتی، برگه تشخیص را رد و یا تشخیص اداره دارایی را تعدیل کند، بایستی نسخه از رای خود را به  همراه تصویر برگشت تشخیص، جهت رسیدگی نزد دادستان انتظامی مالیاتی ارسال  کرده تا در صورتی که تخلفی احراز شود، نسیت به تعقیب متخلف اقدام شود.

اعتراض به رای قطعی هیات حل اختلاف

طبق ماده  ۲۵۱، مودی یا اداره دارایی می تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات حل اختلاف، به  استناد عدم رعایت قوانین و مقررات، به  شورای عالی مالیاتی شکایت و نقض رای و تجدید رسیدگی را درخواست نمایدو.

در ماده  ۲۵۱ مکرر آمده است  که درباره مالیات های قطعی موضوع این قانون، تقاضای تجدید رسیدگی بایستی توسط  هیات ۳ نفره به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی بررسی  شود. رای هیات به  اکثریت قاطع آرا، الزامی است.

حتما بخوانید : مالیات حقوق و دستمزد چیست ؟

درباره  شورای عالی مالیاتی

فصل چهارم از باب پنجم قانون م . م درباره وظایف شورای عالی مالیاتی و اختیاران آن است. در ماده۲۵۲  آمده  است که شورای عالی، مرکب از ۲۵ نفر از صاحب نظرات در امور حقوقی و اقتصادی و حسابداری و حسابرسی  بوده که مدرک کارشناسی دارند و به پیشنهاد رئیس کل سازمان و با حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی فعالیت می کنند.

در تبصره ۱  ماده  ۲۵۲ آمده است که ۱۵ نفر از ۲۵ نفر عضو، بایستی از اعضاء شورای عالی مالیاتی بوده که در فهرست کارکنان وزارت امور اقتصادی و دارایی باشند و ۶ سال سابقه کار مفید داشته باشند. در تبصره دوم هم  آمده که جلسات شورای عالی با حضور دو سوم اعضاء رسمیت پیدا می کند.

در ماده  ۲۵۲ آمده که دوره عضویت اعضای شورای عالی، ۳ سال از تاریخ انتصاب بوده و قابل تغییر نیستند مگر به تقاضای خودشان با یه موجب حکم قطعی دادگاه اختصاصی اداری.

در ماده ۲۵۴ آمده است که شورای عالی مالیاتی دارای  ۸ شعبه و هر  شعبه  دارای ۳  نفر عضو است.  رئیس و اعضای شعبه را رئیس شورای عالی تعیین می کند.

وظایف شورای عالی مالیاتی

این وظایف در ماده دویست و پنجاه و پنج قید شده است:

• تهیه آیین نامه و بخشنامه مربوط به اجرای این قانون در مواردی که شورای عالی ، ضروری می داند.
• بررسی و ارزیابی به منظور پیشنهاد واعلام نظر در مورد شیوه اجرای قوانین و مقررات مالیاتی
• اظهار نظر در مورد موضوعات و مسائل اقتصادی که وزیر امور اقتصادی حسب اقتضاء، برای مشورت و اظهار نظر به شورای عالی، ارجاع می دهد.
• رسیدگی به آرای قطعی هیات های حل اختلاف که از نظر عدم رعایت قوانین و مقررات، مورد شکایت مودی یا اداره دارایی باشد.

شکایت از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی

در ماده دویست و پنجاه و ششم این فصل، به  این موضوع اشاره شده که اگر از طرف مودی یا اداره دارایی،  شکایتی در مهلت مقرر درباره رای قطعی هیات حل اختلاف، وصول شود، و با ارائه دلایل و مستندات، ادعای نقض قوانین و مقررات با ادعای نقص رسیدگی اعلام شود، رئیس شورای عالی بایستی شکایت را جهت رسیدگی به یکی از شعب ۸ گانه ارجاع دهد.

شعبه مزبور، بایستی بدون ورود به ماهیت امر، تنها از نظر تشریفات قانونی و کامل بودن رسیدگی قانونی و مطابقات با ضوابط، موضوع را رسیدگی کرده و مستند به دلایل قانونی، نظر خود را نسبت به نقض آرای هیات های حل اختلاف یا رد شکایت مزبور، اعلام کند.  رای شعبه با اکثریت آرا، معتبر و نظر اقلیت باید در متن رای، قید شود.

در ماده ۲۵۷ آمده که اگر رای مورد شکایت که در ماده ۲۵۶ توضیح دادیم، از طرف شعبه  نقض شود، پرونده برای رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگری ارجاع می شود. اگر در آن محل، یک هیات بیش تر نباشید، یه هیات حل اختلاف دیگر در همان استان ارجاع می شود.

مرجع مزبور، دوباره به موضوع اختلاف بر  اساس فصل سوم اینباب و با رعایت نظر  شعبه  شورای عالی، رسیدگی و رای  مقتضی می دهد.  رای  صادره، قطعی و لازم الاجرا بوده و حکم این ماده در مواردی که آرای صادره از هیات های حل  اختلاف  توسط دیوان عدالت اداری نقض شود نیز  جای و ساری خواهد بود.

اگر رای هیات حل اختلاف، نقض شود، شورای عالی می تواند یک نسخه از رای  را برای رسیدگی نزد دادستان انتظامی مالیاتی ارسال کند.

وظایف هیات عالی انتظامی

در فصل پنجم و از ماده ۲۶۳ به بعد قانون مالیات های مستقیم،‌ به  وظایف و اختیارات  هیات عالی انتظامی اشاره شده است.

در ماده ۲۶۳ آمده است که دادستان انتظامی از بین کارمندان عالی  مقام وزارت امور اقتصادی و دارایی که ۱۰  سال  سابقه خدمت داشته و ۶ سال  به صورت تخصصی در امور مالیاتی باشد، منصوب می شوند.  دادستان انتظامی، می تواند به تعداد کافی، دادیار داشته باشد و قسمتی از وظایف خود را به آنان تفویض کند.

وظایف دادستان انتظامی مالیاتی

به شرح  زیر است:

• رسیدگی و کشف تخلفات و تقصیرات ماموران مالیاتی و نمایندگن سازمان در هیات های حل اختلاف و هم  چنین سایر ماموران که طبق این قانون در امر وصول tax هستند.
• تحقیق در جهت اخلاقی
• اعلام نظر درباره ترفیع مقام ماموران
• اقامه دوی علیه مودیان و ماموران
• طبق ماده ۲۶۹، تخلف قضات اعضای هیات های حل  اختلاف مالیاتی در  انجام وظایف که بر اساس قاانون به عهده هیات حل اختلاف بوده،  با اعلام دادستانی انتظامی، در دادسری  انتظامی قضات مورد رسیدگی قرار می گیرد.

مصادیق جرم مالیاتی

طبق ماده ۲۷۴،  مصادق جرم ملیاتی که مجازات حبس درجه ۶ دار به شرح زیر می باشد:

• تنظیم دفاتر و اسناد و مدارک خلاف واقع
• مخفی کردن واقعیت اقتصادی
• کتمان کردن درامد از فعالیت های اقتصادی
• مانع شدن از دسترسی ماموران به اطلاعات و فعالیت های اقتصادی خود یا اشخاص ثالث
• امتناع از انجام تکالیف قانونی
• وارد کردن زیان به دولت
• انجام ندادن تکالیف قانونی و قانون ارزش افزوده
• تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگران
• ارائه معاملات و قرارداد های مودیان دیگر به نام خود
• امتناع از انجام تکالیف قانونی در مورد تنظیم و تسلیم اظهارنامه
• بهره برداری از کارت بازرگانی اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور پرهیز از پرداخت مالیات

مجازات مجریان مصادق جرم مالیاتی

• ممنوعیت از انجام یک یا چند شغل
• ممنوعیت از صدور برخی اسناد تجاری

حتما بخوانید : صورت معاملات فصلی چیست؟

همراه گرامی

اگر شما هم سابقه شرکت در هیات های حل اختلاف یا تسلیم اعتراض به شورای عالی داشته، تجارب خود را از طریق  بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید. به منظور دریافت مشاوره های تخصصی  در حوزه تنظیم صورت های مالی، تحریر دفاتر قانونی، تسلیم گزارش معاملات فصلی و ارزش افزوده و هم چنین اعتراض به برگه های تشخیص، با کارشناسان مجرب شرکت محاسبان تلاشگر خبره در ارتباط باشید.